Niet zelden vist een crediteur die een vordering op een vennootschap heeft achter het net. Daarvoor kunnen talloze oorzaken zijn. In lagere rechtspraak gaat het met enige regelmaat om een situatie waarin een enig aandeelhouder en bestuurder (‘DGA’) van een bv zijn aandelen in het kapitaal van die vennootschap aan een derde overdraagt. Kort daarna gaat de vennootschap failliet. De crediteur blijft vervolgens onbetaald achter en heeft in de regel slechts een concurrente vordering op de boedel. Veelal is sprake van (een vorm van) faillissementsfraude, die de samenleving veel geld kost.
De vraag is of in deze gevallen sprake is van een onrechtmatige aandelenoverdracht. Zo ja, is de DGA aansprakelijk voor de schade die de crediteur als gevolg van deze onrechtmatige daad lijdt? Is in dat geval sprake is van bestuurders- of van aandeelhoudersaansprakelijkheid?

In mijn bijdrage in de Geschriften vanwege de Vereniging Corporate Litigation 2016-2017 bespreek ik voorbeelden uit de lagere rechtspraak. In die uitspraken wordt uitgegaan van bestuurdersaansprakelijkheid. De verkoop van aandelen in het kapitaal van een vennootschap is echter een ‘aandeelhoudersgedraging’. De aandeelhouder verricht de rechtshandeling tot het aangaan van een koopovereenkomst met een koper. Op grond van deze overeenkomst worden vervolgens de aandelen aan de koper geleverd. Gesteld kan worden dat de grondslag van aansprakelijkheid niet het handelen in hoedanigheid van bestuurder, maar het handelen ‘in hoedanigheid van aandeelhouder’ is.

In mijn bijdrage is de centrale vraag, wat de grondslag voor aansprakelijkheid is van een aandeelhouder jegens een crediteur van de vennootschap in het geval dat die crediteur zijn vordering door de vennootschap onbetaald ziet, nadat deze aandeelhouder zijn aandelen in het kapitaal van die vennootschap aan een derde heeft overgedragen? Anders gezegd, wat is de geschonden norm of zorgvuldigheidsverplichting bij overtreding of niet-nakoming waarvan sprake is van een onrechtmatige daad van de aandeelhouder jegens de crediteur? De vervolgvraag is welke feiten en omstandigheden deze zorgvuldigheidsverplichting nader vormgeven of inkleuren.

Zie voor de bijdrage: R.A. Wolf, ‘Over overdracht van aandelen door de DGA, faillissement van de vennootschap en onbetaalde crediteuren. Bestuurders- of aandeelhoudersaansprakelijkheid?’, in: Geschriften vanwege de Vereniging Corporate Litigation 2016-2017, Serie vanwege het Van der Heijden Instituut deel 141, Deventer: Kluwer 2017, p. 271-304.