Houder van niet-bewilligde certificaten van aandelen behoort niet tot de kring van betrokkenen ex art. 2:8 BW
Op 1 oktober 2019 deed het Hof Den Haag een uitspraak (ECLI:NL:GHDHA:2019:2536) in een kwestie, waarbij onder meer centraal stond of de houder van niet-bewilligde certificaten van aandelen behoort tot de kring van betrokkenen ex art. 2:8 BW. Het hof oordeelde in dat geval dat dit niet zo is. Ik schreef een annotatie onder dat arrest in JOR 2020/4 (Jurisprudentie Onderneming & Recht). Klik hier om de noot te lezen.
Zie ook mijn bijdrage in JBN 2020/9, p. 4-6 over deze uitspraak.
DGA verkoopt zijn aandelen aan een derde kort voor faillissement. Aansprakelijkheid jegens schuldeisers van de vennootschap
Niet zelden vist een crediteur die een vordering op een vennootschap heeft achter het net. Daarvoor kunnen talloze oorzaken zijn. In lagere rechtspraak gaat het met enige regelmaat om een situatie waarin een enig aandeelhouder en bestuurder (‘DGA’) van een bv zijn aandelen in het kapitaal van die vennootschap aan een derde overdraagt. Kort daarna gaat de vennootschap failliet. De crediteur blijft vervolgens onbetaald achter en heeft in de regel slechts een concurrente vordering op de boedel. Veelal is sprake van (een vorm van) faillissementsfraude, die de samenleving veel geld kost.
De vraag is of in deze gevallen sprake is van een onrechtmatige aandelenoverdracht. Zo ja, is de DGA aansprakelijk voor de schade die de crediteur als gevolg van deze onrechtmatige daad lijdt? Is in dat geval sprake is van bestuurders- of van aandeelhoudersaansprakelijkheid?
Ik schreef daarover eerder in mijn bijdrage in de Geschriften vanwege de Vereniging Corporate Litigation 2016-2017.
Op 1 oktober 2019 wees het Hof Den Haag een arrest over dit onderwerp (ECLI:NL:GHDHA:2019:2947). Ook hier ging het om een DGA die zijn aandelen verkoopt aan een derde kort voor het faillissement van zijn vennootschap. In dit geval achtte het hof de DGA niet aansprakelijk jegens de schuldeisers van de vennootschap. Ik schreef onder die uitspraak een annotatie voor de rubriek Ondernemingsrecht van Jurisprudentie in Nederland (JIN). Klik hier om die noot te lezen.
Aandeelhoudersovereenkomsten: drag along & tag along
Aandeelhoudersovereenkomsten: drag along & tag along from Academie voor de Rechtspraktijk on Vimeo.
Dit is het vijfde en laatste deel van het vijfluik over aandeelhoudersovereenkomsten in samenwerking met de Academie voor de Rechtspraktijk en avdrlegalflix.nl. In dit deel gaat staat drag along- en tag along-bepalingen centraal. Wat zijn dat? Waarom en in welke situaties is het verstandig deze bepalingen in een aandeelhoudersovereenkomst op te nemen? Hoe verhouden drag along- en tag along-bepalingen zich tot een statutaire aanbiedingsregeling? Rogier Wolf geeft antwoord.
Aandeelhoudersovereenkomsten: informatieverschaffing
Aandeelhoudersovereenkomsten: informatieverschaffing from Academie voor de Rechtspraktijk on Vimeo.
Dit is het vierde deel van het vijfluik over aandeelhoudersovereenkomsten in samenwerking met de Academie voor de Rechtspraktijk en avdrlegalflix.nl. In dit deel ga ik in op informatieverschaffing door de vennootschap aan aandeelhouders. Het bestuur gaat over de dagelijkse gang van zaken en in beginsel wordt alleen informatie aan de aandeelhouders tijdens de algemene vergadering verstrekt. Als een aandeelhouder niet ook bestuurder van de BV is, bestaat tussen het bestuur en de aandeelhouders vaak een informatieasymmetrie. Op welke wijze kan in een aandeelhoudersovereenkomst deze informatieasymmetrie worden opgelost?
Aandeelhoudersovereenkomsten: bestuur (benoeming, ontslag, besluitvorming en vertegenwoordiging)
Aandeelhoudersovereenkomsten: bestuur (benoeming, ontslag, besluitvorming en vertegenwoordiging) from Academie voor de Rechtspraktijk on Vimeo.
Dit is het derde deel van het vijfluik over aandeelhoudersovereenkomsten in samenwerking met de Academie voor de Rechtspraktijk en avdrlegalflix.nl. In dit deel ga ik in op het bestuur van de BV. Welke afspraken kunnen daarover in een aandeelhoudersovereenkomst worden gemaakt? Ik besteed aandacht aan de benoeming, schorsing en ontslag van het bestuur en de rol van de algemene vergadering in dat kader. Ook komen besluitvorming van het bestuur en vertegenwoordiging door het bestuur aan de orde.
Aandeelhoudersovereenkomsten: doorwerking in de vennootschapsrechtelijke orde
Aandeelhoudersovereenkomsten: doorwerking in de vennootschapsrechtelijke orde from Academie voor de Rechtspraktijk on Vimeo.
Dit is het tweede deel van het vijfluik over aandeelhoudersovereenkomsten in samenwerking met de Academie voor de Rechtspraktijk en avdrlegalflix.nl. In dit deel ga ik in op het leerstuk van doorwerking. Hebben afspraken in een aandeelhoudersovereenkomst invloed op de vennootschapsrechtelijke orde? Welke gevolgen heeft de niet-naleving van die afspraken voor de rechtsgeldigheid van de besluitvorming in de BV? Wat is de rol en invloed van de open normen van de vennootschappelijke redelijkheid en billijkheid en het vennootschappelijk belang in dit kader? Aan de hand van de Kekk/Delfino-uitspraak ga ik op deze problematiek in.
Aandeelhoudersovereenkomsten: waarom, voor- en nadelen en de verhouding met de statuten
Aandeelhoudersovereenkomsten: waarom, voor- en nadelen en de verhouding met de statuten from Academie voor de Rechtspraktijk on Vimeo.
Dit is het eerste deel van het vijfluik over aandeelhoudersovereenkomsten in samenwerking met de Academie voor de Rechtspraktijk en avdrlegalflix.nl. In dit deel ga ik in op het nut en de noodzaak van aandeelhoudersovereenkomsten. Ik bespreek ook de verhouding van deze overeenkomsten tot de statuten van een BV. Daarnaast komen voor- en nadelen, ook in relatie tot de statuten van de vennootschap, aan de orde.
Tegenstrijdig belang. Beroep op de Bibolini-exceptie. Noot onder uitspraak Hof Amsterdam.
Voor de rubriek Ondernemingsrecht van het tijdschrift Jurisprudentie in Nederland schreef ik een noot over tegenstrijdig belang onder een uitspraak van het Hof Amsterdam van 21 mei 2019 (ECLI:NL:GHAMS:2019:1724). In dit tussenarrest staat het leerstuk van tegenstrijdig belang in de bv centraal. Volgens art. 2:239 lid 6 BW neemt een bestuurder niet deel aan de beraadslaging en besluitvorming als hij daarbij een direct of indirect persoonlijk belang heeft dat tegenstrijdig is met het belang van de vennootschap en de daaraan verbonden onderneming. Sinds 1 januari 2013 is door de Wet bestuur en toezicht sprake van een besluitvormingsregel in plaats van een vertegenwoordigingsregel. Als de met een tegenstrijdig belang geconflicteerde bestuurder de vennootschap vertegenwoordigt, is de vennootschap in beginsel aan die rechtshandeling gebonden. In deze uitspraak gaat het om de woorden ‘in beginsel’, namelijk de vraag of de derogerende werking van de redelijkheid en billijkheid, gelet op de concrete omstandigheden van het onderhavige geval, aan de afdwingbaarheid van de rechtshandeling in de weg staat. Anders gezegd: onder omstandigheden kan het naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zijn dat degene die een overeenkomst heeft gesloten met een vennootschap, terwijl hij ermee bekend is dat de bestuurder die de vennootschap daarbij vertegenwoordigde, een tegenstrijdig belang had, de vennootschap desondanks aan de overeenkomst houdt. Dit wordt de Bibolini-exceptie genoemd, naar het arrest van de Hoge Raad van 17 december 1982 (ECLI:NL:HR:1982:AG4503).
De uitspraak van het Hof Amsterdam is een tussenuitspraak. Het hof moet de vraag nog beantwoorden of in dit concrete geval sprake is van een tegenstrijdig belang. In mijn noot bespreek ik de casus en geef ik gezichtspunten voor deze beoordeling. Klik hier om de noot te lezen.
Het Potplantenkwekerij-arrest. Aandeelhouderschade: afgeleide of directe schade?
Het Potplantenkwekerij-arrest: afgeleide of directe schade? from Academie voor de Rechtspraktijk on Vimeo.
De Hoge Raad deed in oktober 2018 in het Potplantenkwekerij-arrest uitspraak (ECLI:NL:HR:2018:1899) over het leerstuk van afgeleide schade. In samenwerking met de Academie voor de Rechtspraktijk en avdrlegalflix.nl heb ik deze uitspraak in deze video toegelicht.
Afgeleide schade:
In het ondernemingsrecht is het Poot/ABP-arrest over afgeleide schade een bekend leerstuk. Als een derde aan een vennootschap vermogensschade toebrengt door wanprestatie in een contractuele verplichting of door gedragingen die jegens de vennootschap onrechtmatig zijn, heeft alleen de vennootschap een vordering tot vergoeding van deze schade. In beginsel komt aan aandeelhouders in de vennootschap niet toe een vordering tot schadevergoeding bestaande in vermindering van de waarde van hun aandelen of gemiste koerswinst die het gevolg is van die wanprestatie of onrechtmatige daad jegens de vennootschap. Zie onder meer HR 2 december 1994, ECLI:NL:HR:1994:ZC1564, (Poot/ABP) en HR 15 juni 2001, ECLI:NL:HR:2001:AB2443, (Chipshol/Coopers & Lybrand). De gedachte achter deze regel is dat door vergoeding van de door de vennootschap geleden schade de aandeelhouders indirect gecompenseerd worden.
Wat was de casus van de uitspraak?
Een holding hield aandelen in een dochter en haar kleindochters. Holding kocht een containerveld aan ten behoeve van de activiteiten in potplanten van de (klein)dochters. De gemeente gelaste met de ontwikkeling van dat containerveld te stoppen. Die besluiten werden door de Afdeling bestuursrechtspraak vernietigd. In de procedure staat het onrechtmatige handelen van de gemeente jegens holding vast. De positie van de dochter laat ik buiten beschouwing. Holding vordert van de gemeente schadevergoeding. De bedrijfsactiviteiten van holding waren ondergebracht in de dochter, die winst heeft gederfd doordat zij door de besluiten van de gemeente gehinderd is in haar exploitatiemogelijkheden. Als gevolg daarvan is door holding schade geleden bestaande in gederfd dividend of in een lagere waarde van haar aandelen in de dochter. Het hof wijst die vordering af. In cassatie overweegt de Hoge Raad dat het leerstuk van afgeleide schade in dit geval niet van toepassing is. Schade van een dochter kan ook schade van de aandeelhouder (de holding) in de vorm van gemiste dividenduitkeringen of een lagere waarde van de aandelen tot gevolg hebben. Die schade kan, mede gelet op de aard van de aansprakelijkheid en van de schade, vergoed worden (i) als deze schade in verband staat met de onrechtmatige gedragingen van de gemeente jegens de holding en (ii) als een gevolg van die gedragingen aan de gemeente kan worden toegerekend. Dat geldt ook als de aandelen door de holding niet tussentijds zijn verkocht. Top-down is dus ook mogelijk!
Aandeelhoudersovereenkomsten. Nieuw project: een video vijfluik
Preview: Colleges aandeelhoudersovereenkomsten met Rogier Wolf from Academie voor de Rechtspraktijk on Vimeo.
In samenwerking met de Academie voor de Rechtspraktijk en avdrlegalflix.nl ben ik bezig met een nieuw project. Een vijfluik over aandeelhoudersovereenkomsten op video. Bekijk de teaser!